Waarom toegankelijkheid op locatie het verschil maakt

Stel dat je zelf niet kunt genieten van een festival omdat het niet toegankelijk is voor jou en je besluit de organisatie te overtuigen dat het anders kan en maakt het eerste festival van Nederland toegankelijk voor mensen met een beperking: dan ben je in onze ogen een grote speler. Marianne Dijkshoorn, eigenaresse van Welkom - Toegankelijkheid & Evenementen, overkwam dit in 2008 en zij ziet nog steeds veel ontoegankelijke situaties.
In 2018 publiceerde zij haar boek ‘Maak je event toegankelijk voor iedereen.’ Inmiddels heeft Marianne zich veelvuldig verdiept in evenementenlocaties Toegankelijkheid is een belangrijk onderdeel van de audit om YOIN gecertificeerd te worden, maar hoe serieus nemen locaties dit? Er is in ieder geval ruimte voor verbetering, want één op de acht personen in Nederland leven met een beperking.

Waarom is toegankelijkheid voor mensen met een beperking in een locatie zo belangrijk?
“De meeste evenementen locaties hebben maar één rolstoeltoegankelijk toilet. Veel toiletten zijn te klein of verkeerd ingedeeld. Je moet je voorstellen dat een rolstoelgebruiker wel ruimte nodig heeft om uit de rolstoel te gaan om naar het toilet te kunnen. Vaak is die ruimte te beperkt. Een rolstoelgebruiker heeft door de transfer naar het toilet gaat gemiddeld zeven minuten nodig. Reken maar uit als je een pauze hebt van 30 minuten, dat schiet niet op. Als mensen met een beperking van tevoren weten dat er meerdere mensen komen met een beperking; wegen zij de ROI van het event af tegen ondercapaciteit. Als ze dan al komen gaan ze misschien eerder naar huis en dan heb je allemaal lege ‘stoelen’. Iemand met een fysieke beperking heeft over het algemeen behoefte aan een drempelloze zone, soms een goed rolstoeltoegankelijk toilet en een plaatsaanduiding voor de rolstoel (wij lopers gebruiken een stoel van de locatie). Iemand met autisme heeft soms misschien behoefte om zich te onttrekken aan de drukte en bij te komen in een rustige ruimte. Iemand met een visuele beperking neemt een blindengeleidehond mee en iemand met een auditieve beperking wenst een ondertiteling van de presentatie door een schrijftolk of een ringleiding. Het zijn voor hun basis hulpmiddelen, net als een bril voor velen is. Als dit niet goed georganiseerd is kunnen deze mensen niet goed functioneren en worden zij simpelweg buitengesloten.”

Hoe ga je als organisatie om met toegankelijkheid als je zelf iets organiseert?
“Voor mij is het van belang dat er minimaal twee rolstoeltoegankelijke toiletten zijn en deze hoeven niet per se op dezelfde etage te zijn. Daarnaast moeten er ook twee liften zijn als we een zaal op een verdieping boeken. Toegankelijkheid bestaat uit drie fases: Toegankelijkheid, doorgankelijkheid en uitgankelijkheid. Toegankelijkheid begint al bij de uitnodiging. Iemand met een beperking wil bij voorbaat al weten hoe (on)toegankelijk de locatie is en daarnaast moet o.a. de bushalte in de buurt en de ingang ook toegankelijk zijn. Dit moet goed vermeld staan op de website, anders melden mensen met een beperking zichzelf minder snel aan.. Er zijn veel communities waarin mensen met een beperking altijd vragen stellen, zoals: hoe rolstoeltoegankelijk is deze locatie, is mijn hulphond toegestaan en is er een rustruimte? Heel handig als je als organisator en locatie vertegenwoordiger in dit soort groepen zit. Bij doorgankelijkheid vraag je jezelf af: kan iemand met een beperking overal aan deelnemen? Van het plenaire programma, tot de verschillende workshops en van de lunch tot gebruik maken van het toilet. Denk hierbij aan alle type van mensen met een beperking. Hoe weten mensen met een visuele beperking wat er bijvoorbeeld geserveerd wordt op het buffet en hoe kunnen mensen met een auditieve beperking sprekers goed volgen? Als laatste heb je de uitgankelijkheid; Is er nagedacht hoe de minder zelfredzame mensen buiten komen bij een onvoorziene situatie als kapotte liften of brand?? Er zijn genoeg voorbeelden te noemen waarbij dit fout is gegaan waardoor mensen met een beperking niet of ongastvrij geholpen werden”

Wat vind jij van het niveau van locaties in Nederland als het gaat om toegankelijkheid?
“Ik ben best teleurgesteld over de toegankelijkheid van Nederlandse locaties. Er zijn misschien 20 locaties die ik nu direct zou kunnen bellen waar ik een event kan organiseren omdat ik weet dat deze toegankelijk zijn. Dat is eigenlijk bizar. Op een locatie is veel in te regelen, daar ligt het niet aan, alleen een extra een rolstoeltoegankelijk toilet organiseren bijna onmogelijk, zeker in het festivalseizoen. In de basis ontbreekt vaak het belangrijkste.”

Rolstoelgebruikers vragen andere aanpassingen dan mensen met autisme of mensen met visuele/auditieve beperking. Hoe kom je erachter waar je je op moet voorbereiden?
“Je hebt heel veel verschillen als we spreken over mensen met een beperking de ene rolstoelgebruiker is de andere niet. Het is belangrijk dat locaties bewust zijn dat zij iedereen kunnen verwelkomen. Probeer eens in te beelden of je vanuit elk type beperking; fysiek (ook een niet functionerende arm), visueel, auditief, mentaal en verstandelijk de locatie zonder drempels kan bezoeken. Zo nee, vraag een professionele partij die je kan helpen voor een plan. In de meest gevallen begint toegankelijkheid bij gastvrijheid en hoeft er niet meteen grof verbouwd te worden. En natuurlijk lees mijn boek ‘Maak je event toegankelijk voor iedereen’. Je kunt enorm veel leren van elkaar en daar moeten we meer voor openstaan.”

Welke tips en tricks wil jij locaties meegeven?
“Allereerst wil ik alle locaties in Nederland vragen om te kijken wat zij hebben qua toegankelijkheid. Heb je dat allemaal uitgezocht? Zet het dan op je website. Ook als je ngiet toegankelijk bent, vermeld het, want dat scheelt vragen en irritatie bij mensen met een beperking als zij toch naar de locatie komen. Als je wel toegankelijk bent, vermeld daarbij de afmetingen en plaats er een foto bij. Zo weet diegene precies of het toegankelijk genoeg is.. Probeer hierin niet je locatie te verkopen, want dat kan zorgen voor teleurstellingen en negatieve reviews. Wees gewoon open en transparant. Tip 2: ga in gesprek met je eigen personeel. Voorbeeld: beveiligers zijn vaak ingehuurd. De ene is de andere niet. Sommige denken dat honden niet binnen mogen, terwijl hulphonden wel binnen mogen, dit is bij wet geregeld. Dit soort ongelukkige miscommunicaties wil je voor zijn. Tip 3: de hospitality is een beetje verdwenen op veel locaties. Zie je iemand met een beperking in een moeilijke situatie: vraag of je diegene ergens mee kan helpen. Zo laat je diegene in zijn autonome waarde. Kijk naar elkaar om, dat kost niets en hiermee maak je zoveel goed.”

YOIN gecertificeerde locaties worden niet alleen beoordeeld op toegankelijkheid, ze besteden dagelijks ook veel aandacht aan toegankelijkheid en andere criteria die van belang zijn voor kwalitatieve events en congressen. Wil jij je gasten en opdrachtgevers dit ook kunnen aantonen én je team motiveren door de inzichten die de onafhankelijke audit en benchmark met zich meebrengt? Laat je certificeren in 1 dag.